تخته‌های منیزیمی (تخته‌های چند منظوره)

استفاده از تخته‌های سبک به منظو کاهش وزن نماکای در ساختمان و نیز سهولت و سعت بخشیدن به اجرا یکی از راهکارهای مناسبی است که به تازگی وارد فرهنگ ساختمان سازی کشور شده است. با توجه به تنوع این تخته‌ها و بهره گیری از انواع مصالح ساختمانیدر آنها، استقبال زیادی از این محصول به عمل آمده است. تخته‌های منیزیمی (تخته‌های چند منظوره) که به مستربورد نیز شهرت یافته‌اند‌. در زمره تخته‌های سبک با مصارف ساختمانی قرار می‌گیرند که در ساخت آنها بیشترین استفاده از الیاف معدنی به ویژه منیزیم شده است‌. این تخته‌ها در گروه محصولات بدون آزبست قرار می‌گیرند و جایگزین مناسبی برای محصولات قدیمی مشابه محسوب می‌شوند.

با توجه به ماهیت این تخته‌ها استفاده از آنها در ساختمان‌های با اسکلت فلزی به ویژه سیستم LSF توجیه پذیر‌تر خواهد بود، حال آنکه با در نظر گرفتن تمهیدات مناسب و تامین زیرقاب‌های اصولی و صحیح امکان بهره گیری از این تخته‌ها در ساختمان‌های مختلف وجود خواهد داشت.

این محصول از آن جهت برای استفاده در دیوارهای داخلی و خارجی‌، پارتیشن‌های قسمت‌های داخلی واحدهای مسکونی و نیز سقف کاذب توصیه می‌شود که ضمن سبک بودن و نیز کمک به دیوار اصلی در تامین عایق صوتی، سازگاری خوبی با محیط زیست داشته و در برابر حریق، صوت، محیط‌های مرطوب و حشرات موذی از جمله موریانه از مقاومت قابل قبولی برخوردار است.

این محصول در زمینه‌های مختلف انرژی، حریق، آکوستیک و مسائل اجرایی در این مرکز بررسی شده و در حیطه الزامات تدوین شده مجاز به  استفاده است.

الزامات تخته‌های منیزیمی

با توجه به اینکه برای تخته‌های منیزیمی استاندارد خاصی وجود ندارد، بنابراین این نوع تخته‌ها با ویژگی‌های استاندارد مربوط به تخته‌های سیمان الیافی مقایسه می‌شود. کاربرد این نوع تخته‌ها، به عنوان پوشش دیوار، پارتیشن و سقف کاذب هنگامی مجاز است که الزامات ذکر شده در استاندارد EN 12467 در آن رعایت شده باشد.

استفاده از تخته‌های منیزیمی در مناطقی که در معرض دما، رطوبت زیاد و یخ زدن شدید قرار می‌گیرند باید الزامات تخته‌های سیمان الیافی دسته A ذکر شده در استاندارد EN 12467 را برآورده سازد.

استفاده از تخته‌های منیزیمی در مناطقی که در معرض دما، رطوبت و کاهش یخ زدن قرار می‌گیرند باید الزامات تخته‌های سیمان الیافی دسته B ذکر شده در استاندارد EN 12467 را برآورده سازد.

مقاومت خمشی و مدول گسیختگی این نوع تخته‌ها باید الزامات تخته‌های سیمان الیافی (دسته‌های A،B،C) ذکر شده در استاندارد EN 12467 را برآورده سازد.

الزامات دوام تخته‌های منیزیمی باید بر اساس الزامات دوام ذکر شده در استاندارد EN 12467 شامل نفوذپذیری بخار آب، پایداری در برابر چرخه‌های یخ زدن – آب شدن، چرخه‌های حرارت- بارش، مقاومت در برابر آب گرم، چرخه‌های خیساندن-خشک کردن، عملکرد در برابر آتش باشد.

به طور کلی الزامات عملکرد فیزیکی و مکانیکی تخته‌ای منیزیمی باید بر اساس استاندارد EN 2467 باشد.

الزامات عملکرد آکوستیکی سیستم‌های اجرا شده با تخته‌های منیزیمی باید بر اساس استاندارد EN 12467 باشد.

با توجه به وجود درزهای عمودی و افقی، اثر قطعات نما در صدابندی دیوار حاصل ناچیز است. لذا لازم است صدابندی دیوار تمام شده توسط دیوار اصلی و عایق حرارتی و مطابق با مبحث ۱۸ مقررات ملی ساختمان ایران تامین شود.

هنگام نصب تخته‌های منیزیمی زیرقاب‌ها به عنوان نگهدارنده این نوع تخته‌ها باید انتظارات عملکردی زیر را برآورده سازند.

• انتقال بار مرده و زنده تخته‌ها (قائم و جانبی) به سازه دیوار
• قابلیت انطباق با طرح‌های مختلف نما
• تامین لایه هوای تهویه شده پشت تخته‌های منیزیمی
• امکان اتصال روی دیوار بتنی یا بنایی یا هماهنگی و مشارکت در سازه تشکیل دهنده دیوار
• قابلیت تنظیم و ممانعت از گسترش ناهمواری‌های احتمالی دیوار پشت کار به سطح نهایی نما

روش‌های مورد استفاده برای اجرای عایق حراتی باید به گونه‌ای باشد که پل‌های حرارتی در محل اتصال تا حد امکان محدود شوند.

در جزییات مورد استفاده برای آب بندی و در صورت لزوم هوابندی باید اصول پایه برای جلوگیری از خیس شده عایق و دیوار و هدایت آبهای نفوذی به خارج در نظر گرفته شده باشد.

• دوام مناسب در برابر عایق جوی
• امکان پیش بینی درزهای انبساط و کنترل اثر انقباض و انبساط قطعات نما

پیچ‌ها‌، پرچ‌ها و…. در نصب تخته‌های منیزیمی باید الزامات استاندارد مربوط را برآورده سازند.

جزییات فنی طراحی مانند فاصله استادها، استفاده از لایه EPDM‌، جزییات لایه هوابند و لایه تهویه هوا، نوع پیچ‌ها و فاصله پیچ‌ها‌، نوع گیردای (اتصال ثابت، متحرک) ، فاصله درزهای انبساطی و …باید ارائه شود.

رعایت تمامی ضوابط مندرج در مبحث ۶ مقررات ملی ساختمان ایران در خصوص اتصال قطعات نما به ساختمان الزامی است.

تمامی قطعات الحاقی به ساختمان باید در مقابل نیروهای جانبی بر اساس ضوابط ارائه شده در مبحث ۶ مقررات ملی ساختمان ایران محاسبه شوند. پوشش‌های ساختمانی شامل نماها، باید برای اثرات ناشی از نیروی باد بر اساس ضوابط طراحی و ساخته شوند.

در صورتی که ضخامت بیش از حد متعارف حدود ۵ سانتیمتر، برای عایق در نظر گرفته شود ، طراحی دستک‌ها و اتصالات به دیوار پشت کار باید متناسب با وضعیت دیوار و نیروهای اعمال شده باشد.

از آنجا که در این سیستم، عایقکاری حرارتی عمدتاً از خارج صورت می‌گیرد و یک لایه هوا بین قطعات نما و عایق حرارتی در نظر گرفته می‌شود لازم است از عایق‌های معدنی غیر قابل سوختن استفاده شود.

رعایت ضوابط مندرج در مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان ایران به منظور صرفه جویی در مصرف انرژی الزامی است.

شایان ذکر است که مقاومت حرارتی دیوار، به طور کلی توسط دیوار اصلی و عایق حرارتی تامین می‌شود‌. همچنین با توجه به اینکه معمولاً لایه هوا تهویه شده است مقاومت لایه هوا و تخته منیزیمی در محاسبات لحاظ نمی‌شود.

در استفاده از زیر سیستم مذکور، اثر پل حرارتی ناشی از دستک‌ها ناچیز است، ولی در صورت بالا بودن ضخامت عایق حرارتی لازم است اثر آن لحاظ شود.

تامین هوابندی مورد نیاز، باید توسط دیوار پشت کار صورت گیرد.

به منظور حفظ نما در برابر شرایط مختلف محیطی و تامین دوام مورد احتیاج لازم است زیرسازی‌، شامل دستک‌ها‌، سپری‌ها و پرچ‌ها همگی از جنس آلومینیوم باشد.

لازم است تمهیدات لازم متناسب با شرایط مختلف اقلیمی و محیط‌های خورنده ایران صورت پذیرد.